Hulp in stemhokje moet mogelijk zijn. Een groot aantal Nederlanders met een lichte verstandelijke beperking (LVB) heeft moeite met stemmen omdat ze niet begrijpen hoe dat moet. Op de Landelijke Kiezersdag op 11 februari riepen de organisaties MEE NL, Ieder(in) en VGN de politiek op om deze mensen het recht te geven iemand mee te nemen in het stemhokje.
Uit onderzoek onder mensen met een LVB blijkt dat zij graag willen stemmen, maar dat verkiezingsprogramma’s als te lang en te moeilijk worden ervaren, het stembiljet als ontoegankelijk en de informatievoorziening als onvoldoende. Een oplossing hiervoor is dat een vertrouwenspersoon mee kan gaan in het stemhokje.
Haaks op het VN-verdrag
De regel is dat kiezers bij het stemmen alleen moeten zijn in het stemhokje. Alleen mensen die door een fysieke beperking niet zelf hun stem kunnen uitbrengen, mogen hulp krijgen in het stemhokje. Kiezers met een verstandelijke beperking mogen dat niet. “Dit staat haaks op het VN-verdrag voor mensen met een beperking dat het afgelopen jaar in Nederland in werking is getreden. Toegankelijkheid is daarin één van de grondbeginselen. Dat geldt dus ook voor stemmen. De overheid heeft de verantwoordelijkheid dat mogelijk te maken”, aldus Mirjam Sterk, directeur van MEE NL.
Frank Bluiminck, directeur van Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN): ”Wij vinden het belangrijk dat mensen met een verstandelijke beperking zelf kunnen stemmen. Omdat zij op allerlei gebieden in het dagelijkse leven behoefte hebben aan ondersteuning, zou dit ook moeten kunnen in het stemhokje. Dit kan door een ouder, wettelijke vertegenwoordiger of anders de voorzitter van het stembureau.”
“De Tweede Kamer wil de Kieswet helaas niet aanpassen voor kiezers met een verstandelijke beperking. Dat ontneemt een grote groep Nederlanders hun recht om te stemmen en pakt dus discriminerend uit. Ik vind dat beschamend voor onze democratie”, voegt Illya Soffer, directeur van Ieder(in), netwerk voor mensen met een beperking of chronische ziekte, eraan toe.
Meer nodig
Behalve voor hulp in het stemhokje, pleiten de organisaties ook voor toegankelijkere stembiljetten. Dit kan bijvoorbeeld door gebruikmaking van illustraties. Daarnaast moet er in het onderwijs voor jongeren met een verstandelijke beperking geïnvesteerd worden in het politiek bewust maken van deze groep.
Landelijke Kiezersdag
Op 11 februari 2017 vond op het Binnenhof voor de tweede keer de Landelijke Kiezersdag plaats. Mensen met een lichte verstandelijke beperking werden wegwijs gemaakt in de democratie en leren stemmen. Politici van de tien grootste partijen gingen daarbij speciaal voor de doelgroep met elkaar in debat.